I-HIV NOKUMUNYISA
Ukutshwayeleka nge-Human immunodeficiency virus (HIV) kubujamo obungalaphekiko, njengetjhukela namkha umfutho weengazi ophakemeko. Kuqakatheke kwamambala bona boke abantu abane-HIV basele imitjhoga yabo ye-antiretroviral (ama-ARV) ngemihla.
I-HIV NOKUZITHWALA
Kuqakathekile:
-
Ukuwasela kuhle ama-ARV wakho.
-
Ukutjela abakutlhogomelako kwezamaphilo nangabe kubudisi ukuwasela
-
Ukuya kiwo WOKE amavakatjho womtholapilo wangaphambi kokubeletha.
-
sa iingazi zakho qobe ukubona bona ama-ARV ayakuvimba na ukwanda komulwani (<50c/ml).Ukuhloli
Lokhu kuvikela umntwana bona angatheleleki nge-HIV. Umntwanakho naye uzokuthola ama-ARV ngemva kokubelethwa ukukhandela i-HIV.[1]
Abantwana abangaphezu kwe-99% babelethwa bomma abane-HIV bona babelethwa banganayo.[1]
​
UMNTWANA NAKAFIKA
Thintana nomntwanakho ngesikhumba kanengi ngendlela ongakghona ngayo. Ukuthintana ngesikhumba kuyasiza ekumunyiseni bekuvikele nomntwana bona angakhehli khulu bekabe ne-jaundice.
​
UKUMUNYISA NAWU-HIV+
-
Ukumunyisa umntwana ibele lodwa kuyamvikela bona angatheleleki nge-HIV begodu kunikela umntwanakho ithuba lepilo ehle.[2]
-
Ukumunyisa umntwana ibele lodwa okungasenani iinyanga ezisi-6 kutjho bona umntwana akazokuthola enye into yokudla namkha ukusela ngaphandle kweebisi lebele. Nanyana yini enye – amanzi, itiye, ibisi lokuthengwa, ukudla – kukhuphula amathuba wokutshwayeleka nge-HIV namanye amagulo.
-
Nanyana kunjalo, ukunande upha umntwanakho ibisi lokuthengwa akusilo ibanga lokuthi ulise ukumunyisa nangabe uyawasela ama-ARV qobe langa nokuthi izinga lokuphakama komulwani kuwe alikhuphuki.[1][2]
-
Kufuze umunyise iminyaka emi-2 namkha ngaphezulu.
-
Nanyana umunyisa isikhatjhana, lokhu kungcono kungokungamunyisi unomphela.[2]
KUTHIWANI NANGABE NGIHLUKANISWA NOMNTWANAMI?
Nangabe uyagula namkha kutlhogeka bona uye esibhedlela, bawa bona umntwana akhambe nawe. Namkha, msengele ibisi lebele nanyana nihlukene njalo ukwenzela bona uhlale ukhiqiza begodu ubalekele nokuvuvuka. Mtjele loyo okutlhogomelako kwezamaphilo bona uyamunyisa.
​
KUTHIWANI NANGABE NOMNTWANA U-HIV+?
Bangaphasi kwe-1% abantwana ababelethwa bomma abane-HIV abangaba ne-HIV. Nangabe umntwanakho utholakala ane-HIV, alikho ibanga elizokwenza bona ungammunyisi ibele. Ukummunyisa iminyaka emi-2 nangaphezulu kungcono epilweni yomntwana otshwayeleke nge-HIV, kuhlanganise nomsoco nokutshwayeleka.[2] Kuqakathekile bona wena nomntwanakho niwasele qobe ama-ARV.
​
UKULUMULA NAWU-HIV+
Nangabe uqunta ukulisa ukumunyisa, lumula umntwanakho kancanikancani eemvekeni ezimbalwa. Ukulisisa umntwana ibele khonokho kungandisa ithuba lokuthi umntwanakho atshwayeleke.[1]
​
KUTHIWANI NANGABE NGIKHETHA UKUNGAMUNYISI?
Nangabe une-HIV begodu ukhetha ukungamunyisi ibiele, qiniseka bona uyazwisisa begodu ufumana imininingwana emalungana:
-
Nobungozi bokungamunyisi ibele.
-
Nokwenza nokubeka ibisi lokuthengwa ukunciphisa ubungozi.
-
Namanani nezinga lokumunyisa.
-
Neendleko zokumunyisa ibisi lokuthengwa.
REFERENCES
[1] PMTCT 2019 Guidelines South Africa - https://sahivsoc.org/Files/PMTCT%20Guideline%20November%20signed%20PRINT%20v7.pdf
​
[2] WC HIV consolidated guidelines October 2020 - https://www.westerncape.gov.za/assets/departments/health/hiv_guidelines_22012020.pdf
​
[3] Adult Primary care guidelines 2019 South Africa - https://www.knowledgehub.org.za/elibrary/adult-primary-care-apc-guide-20192020-updated